Sposoby oznaczania towarów niebezpiecznych
Procesy logistyczne realizowane przez przedsiębiorstwa bardzo często dotyczą różnorodnych towarów niebezpiecznych. Najczęściej są to różnorodne substancje chemiczne lub biologiczne. Istnieje obowiązek informowania o obecności potencjalnych towarów tego typu, gdyż mogą one stanowić zagrożenie zarówno ludzi, jak i środowiska naturalnego. Aby zmniejszyć ryzyko narażenia na bezpośredni kontakt z towarem niebezpiecznym, konieczne jest zastosowanie dobrze widocznych rozwiązań w zakresie identyfikacji, pozwalających zachować odpowiedni poziom bezpieczeństwa. Specyfika oznaczania towarów niebezpiecznych to jedna z istotniejszych kwestii, jakie poruszane są podczas profesjonalnych szkoleń ADR.
Cel identyfikacji towarów niebezpiecznych. Przepisy prawne
Towary niebezpieczne muszą być odpowiednio oznakowane przede wszystkim w celu zmniejszenia ryzyka narażenia na ich działanie. Narażenie na bezpośredni kontakt z substancjami niebezpiecznymi może być bardzo niebezpieczne dla ludzi. Niejednokrotnie prowadzi do groźnych ostrych, a nawet przewlekłych chorób i urazów, takich jak np. podrażnienia i choroby skóry, zatrucie, choroby układu oddechowego (np. nieżyt nosa, astma itp.), niewydolność organów, uduszenie.
Konieczność odpowiedniej identyfikacji towarów niebezpiecznych wynika również z obowiązujących przepisów prawnych, do których zalicza się przede wszystkim:
- Dyrektywa 98/24/WE – dyrektywa w sprawie środków chemicznych (CAD) z dn. 7 kwietnia 1998 r. w sprawie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników przed ryzykiem związanym ze środkami chemicznymi w miejscu pracy.
- Dyrektywa 2004/37/WE – dyrektywa w sprawie czynników rakotwórczych i mutagenów (CMD) z dn. 29 kwietnia 2004 r. w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy.
- Dyrektywa 89/391/EWG – dyrektywa ramowa dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w miejscu pracy z dn. 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy.
Klasyfikacja towarów niebezpiecznych
W procesach logistycznych, przede wszystkim w transporcie drogowym, obowiązuje odpowiednia klasyfikacja towarów niebezpiecznych, która polega na przyporządkowaniu poszczególnym grupom towarów określonej pozycji w wykazie. Podział na poszczególne grupy towarów niebezpiecznych dokonywany jest na podstawie określonych właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych. Kryteria klasyfikacji określone są w umowie ADR.
Zgodnie z ADR towary niebezpieczne klasyfikujemy według następujących klas:
- klasa 1 – materiały i przedmioty wybuchowe,
- klasa 2 – gazy,
- klasa 3 – materiały ciekłe zapalne,
- klasa 4.1 – materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne oraz materiały wybuchowe stałe odczulone,
- klasa 4.2 – materiały samozapalne,
- klasa 4.3 – materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy zapalne,
- klasa 5.1 – materiały utleniające,
- klasa 5.2 – nadtlenki organiczne,
- klasa 6.1 – materiały trujące,
- klasa 6.2 – materiały zakaźne,
- klasa 7 – materiały promieniotwórcze,
- klasa 8 – materiały żrące,
- klasa 9 – różne materiały i przedmioty niebezpieczne.
Oprócz tego bardzo często istnieje konieczność zastosowania specjalnego opakowania towaru zgodnie z wyznaczonymi tzw. grupami pakowania. Przyporządkowanie do konkretnej grupy pakowania zależy od określonego natężenia zagrożenia, czyli:
- grupa pakowania I – towar stwarzający duże zagrożenie,
- grupa pakowania II – towar stwarzający średnie zagrożenie,
- grupa pakowania III – towar stwarzający małe zagrożenie.
Rozwiązania z zakresu identyfikacji towarów niebezpiecznych
Istnieje wiele rozwiązań z zakresu identyfikacji, które pozwalają na odpowiednie oznakowanie towarów niebezpiecznych. Zaliczamy do nich m.in.:
- etykiety przylepne,
- znaki bezpieczeństwa,
- oznakowanie pojazdów ciężarowych (ADR),
- zawieszki,
- oznakowanie podłóg,
- etykiety na opakowaniach,
- blokady itd.